Μοσχοβολάει το κλίμα σου

Δεν μπορείς να μη συνδέσεις τις αναφορές του Ελύτη για τον Κάλβο αν θες να διεισδύσεις βαθύτερα στους συμβολισμούς της ποίησης του δεύτερου.
Παραθέτω την δική μου ερμηνεία/ανάλυση, μέσω της συγγενικότητας τής ποίησής τους, για ένα μόνο πεντάστιχο από το μεγαλειώδες έργο του Κάλβου.

Μοσχοβολάει το κλίμα σου*,
ω φιλτάτη πατρίς μου,
και πλουτίζει το πέλαγος
από την μυρωδίαν
των χρυσών κίτρων.
(Α. Κάλβος: Λύρα: Ωδή πρώτη ,ιη') 
 

* Μοσχοβολάει το κλίμα σου: Μοσχοβολούν οι πλαγιές σου.

Ανεμόεσσα κόρη ενήλικη θάλασσα
πάρε το κίτρο που μου 'δωκε ο Κάλβος
δικιά σου η χρυσή μυρωδία
(O. Ελύτης-Ημερολόγιο ενός Aθέατου Απριλίου) 

Ότι μια μέρα θα δαγκάσεις μες στο νέο λεμόνι
και θ' αποδεσμεύσεις
τεράστιες ποσότητες ήλιου
από μέσα του
(Ο. Ελύτης: Μαρία Νεφέλη-Το αιώνιο στοίχημα)


Στους στίχους του Κάλβου είναι εμφανής ο συμβολισμός του Κίτρου σαν Ήλιου.
Για να τονίσει την παρουσία του και να κάνει εντονότερη σε μας την εικόνα, προσθέτει και την αίσθηση της όσφρησης.
Μ' αυτόν τον τρόπο, τον συνδέει άρρηκτα με την Ελληνική γη και τους καρπούς της.

Αντί να μιλήσει για τον ήλιο που απλώνεται πάνω στα κύματα, βάζει στη θέση του, συμβολικά, τη μυρωδιά από το χρυσό εσπεριδοειδές!

Πόσο υπέροχη σύλληψη, τι μεγαλείο εικόνας!

Και η λέξη κλειδί;
"Πλουτίζει".
Όχι μια απλή διασπορά επιφανείας, αλλά κάτι προσθετικό στην ουσία των πραγμάτων, η ηλιακή παρουσία που την κάνει ακόμα πιο πλούσια.

Και έρχονται οι στίχοι του Ελύτη να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν την εικόνα:

"...μια μέρα θα δαγκάσεις μες στο νέο λεμόνι
και θ' αποδεσμεύσεις
τεράστιες ποσότητες ήλιου από μέσα του"

Όχι απλώς θα δαγκάσεις το νέο λεμόνι, αλλά το μέσα του! Τονίζει το 'μες', το εσωτερικό.
(Άγουρο εξωτερικά αλλά πιο ώριμο από ποτέ εσωτερικά.)
Έτσι μόνο θα αποδεσμεύσεις τεράστιες ποσότητες ήλιου.

Η λέξη 'νέο' του Ελύτη, ως επιθετικός προσδιορισμός, δεν σημαίνει το άγουρο, αλλά το αναγεννημένο.

Τα εσπεριδοειδή εξωτερικά, όταν 'ωριμάσουν' έχουν το χρώμα του ήλιου.
Το νέο λεμόνι, αν και εσπεριδοειδές, μπορεί να φαίνεται πράσινο-άγουρο, αλλά είναι λόγω της αναγέννησης. Κρύβει πια μέσα του τον Ήλιο.
Ενώ ο Κάλβος, με τη λέξη 'χρυσό', του προσδίδει θείες ιδιότητες.

Ο χρυσός κατατάσσεται στα ευγενή μέταλλα. Σ' όλες τις θρησκείες είναι σύμβολο του Θείου και κοσμεί όλους τους ναούς. Όπως και ο Ήλιος. Και τα δύο είναι σύμβολα που έχουν σχέση με το θείο πυρ, την υπέρβαση, το Θεό.
Ο σπόρος των καρπών που φυτρώνει γίνεται πάλι δέντρο, σε έναν ατέρμονο κύκλο: Ζωή-Έρωτας-Θάνατος.

Έχουμε λοιπόν, ένα χρυσό (μόνο αφού ωριμάσει εσωτερικά ώστε να αναγεννηθεί), εσπεριδοειδές-Ήλιο-Θεό που κρύβει μέσα του τον έρωτα.

Κι αυτός ο έρωτας της ζωής στη μεγίστη του έκφραση και εκδήλωση, το λαμπρό ζωοδόχο φως, απλώνεται σαν άρωμα κίτρων πάνω από τις πλαγιές της Ελλάδας, πλουτίζοντάς την αμύθητα και την κάνει να μοσχοβολάει πνευματικότητα.

Πώς να μην σκιρτήσει ο ποιητής από αγάπη για μια τέτοια χώρα και να μην αναφωνήσει δοξαστικά:

                                  "Ω, φιλτάτη πατρίς μου!"

Η παραπάνω ανάλυση είναι μέρος μίας  μεγαλύτερης που έγραψα παλιότερα με τίτλο: 'Υπέρβαση (Κάλβος-Ελύτης-Ήλιος-Έρωτας)'

 

Οι πίνακες με τη σειρά:

• Elizabeth Osborne-Greek Steps
• Elizabeth Osborne-Lemons
• Beautiful santorini Greece-Peter Art
• IoanPopei-Courtyard Greece
• Artrip-Sensetive Landscape with Useless Morphism (Greece)
• An open door at Santorini - Greece by Juliano Yamakawa

.