Σάββατο 24 Μαρτίου 2007

Ασκήσεις Πραγματικότητας


Οι Επικούριοι θεωρούσαν ότι οι αισθήσεις είναι το μόνο μέσον που έχουμε για να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα και δεν είναι ψευδείς όπως ισχυρίζονται άλλες φιλοσοφίες.

Ο τρόπος που τις επεξεργαζόμαστε εσωτερικά είναι που αλλοιώνει το εξωτερικό αποτέλεσμα που λαμβάνουμε από αυτές.


Αργότερα ο Καντ έφερε την επανάσταση λέγοντας ότι ποτέ δεν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε την πραγματικότητα που υπάρχει έξω από μας, γιατί βρίσκεται έξω από τα όρια κατανόησής μας, λόγω των περιορισμών των ερεθισμάτων μέσω των αισθήσεων και της περιορισμένης αντίληψης μας.

Ο Σοπενάουερ πρέσβευε ότι μπορούμε να καταλάβουμε την πραγματικότητα γιατί ο Καντ παρέλειψε την γνώση που μπορούμε να πάρουμε όχι από εξωτερικά ερεθίσματα αλλά από μέσα, από τον ίδιο μας τον εαυτό και την αυτοπαρατήρησή μας.

Ο Νίτσε προχώρησε με τον υπεράνθρωπο, που μπορεί να φτάσει στην υπέρβαση και να ξεπεράσει τα πάντα, αρκεί να το κατανοήσει και να το θελήσει.
.
.

Ας δούμε μερικές αποχρώσεις που δίνουμε στα ίδια στοιχεία πραγματικότητας:

1. Περπατάμε πάνω σε μια λεπτή σανίδα. Πρώτα κάτω στο έδαφος και μετά σε κάποιο ύψος.
Στην πρώτη περίπτωση αισθανόμαστε ασφαλείς και περπατάμε με άνεση.
Στη δεύτερη περίπτωση, εισέρχεται το στοιχείο του φόβου και τρέμουμε στο κάθε μας βήμα.

Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε τις ίδιες δυνατότητες ισορροπίας, πάνω στο ίδιο πλάτος και μήκος σανίδας.
Μόνο που αφήνουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας να αλλοιώσουν το αποτέλεσμα.

2. Είμαστε 100 κιλά
Θετική απόχρωση: Ήμασταν 180 και μετά από επίπονες προσπάθειες καταφέραμε να χάσουμε 80 ολόκληρα κιλά. Είμαστε περιχαρείς που είμαστε 100.
Αρνητική απόχρωση. Ήμασταν 50 και γίναμε 100. Θλίψη και στεναχώρια.

Και στις δύο περιπτώσεις η πραγματικότητα είναι πως είμαστε 100 κιλά.
Οι εμπειρίες του παρελθόντος και οι προσδοκίες για το μέλλον αλλοιώνουν τον τρόπο που βλέπουμε το παρόν

3. Διψάμε και πεινάμε.
Στην πρώτη περίπτωση είμαστε κοντά στο σπίτι μας ή σε κάποιο πολιτισμένο μέρος.
Στη δεύτερη είμαστε χαμένοι σε μια έρημο.

Και στις δύο περιπτώσεις αισθανόμαστε τις ίδιες ανάγκες, μόνο που στην πρώτη η γνώση του άμεσου μέλλοντος μάς καθησυχάζει και μας δίνει αίσθημα ασφαλείας, ενώ στην δεύτερη η αβεβαιότητα μας προκαλεί πανικό.

4. Βρέχει.
Στην πρώτη περίπτωση βρέχει και σήμερα μετά από 10 μέρες συνεχόμενης βροχής.
Στην δεύτερη περίπτωση βρέχει μετά από 3 μήνες ξηρασίας.

Στην δεύτερη περίπτωση χαιρόμαστε ενώ στην πρώτη τα βάζουμε με θεούς και δαίμονες. Και στις δύο περιπτώσεις όμως είναι μια μέρα που βρέχει.
Αν γεννιόταν ένα μωρό εκείνη τη μέρα με όλες του τις νοητικές λειτουργίες αναπτυγμένες δεν θα αισθανόταν οργή ή χαρά επειδή βρέχει. Θα παρατηρούσε το φαινόμενο.


(Αυτό μου θύμισε τον Γκαάρντερ που επαναλαμβάνει πως πρέπει να βλέπουμε και να παρατηρούμε τον κόσμο γύρω μας σα να τον βλέπαμε για πρώτη-πρώτη φορά με τη ματιά ενός παιδιού. Τότε θα πάρει την πραγματική θαυμαστή διάστασή του μέσα μας)

Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα για την αλλοίωση της πραγματικότητας και την προσαρμογή της στα δικά μας μέτρα.
Ανέφερα παραδείγματα μόνο από τις εναλλακτικές προσωπικές αλλοιώσεις ενός ατόμου.
Μπορεί να συμβαίνει το ίδιο πράγμα σε πολλά άτομα και το κάθε ένα από αυτά να το εκλαμβάνει αλλιώς. (Επομένως και να αντιδρά αλλιώς)

Θα μπορούσε άραγε κάποιος που αντιλαμβάνεται αυτά τα όρια της προσωπικής του πραγματικότητας, να βρει έναν τρόπο να τα ξεπεράσει;
Θα μπορούσε να μην τρακάρει με χίλια πάνω στον τοίχο του «είναι» του καθώς θα ψάχνει διέξοδο;
Θα μπορούσε ποτέ να αντιληφθεί το είδος της πρωταρχικής και αναλλοίωτης πραγματικότητας που λέει ο Καντ ότι δεν θα μπορέσει ποτέ να φτάσει;
Κι αν η δομή των εγκεφαλικών κυττάρων μας δεν αντέχει μια τέτοια γνώση, μήπως υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος;

Μωρία η σοφία, τον Θεό με την καρδιά τον γνωρίζεις, λέει ο Χριστιανισμός.
Μήπως εκεί βρίσκεται το μυστικό;


Στο να αφεθείς (έξω από τις μικρότητές σου) και να γίνεις ένα με το ανώτερο;
Να υψωθείς όχι λόγω δυνατοτήτων αλλά ‘κατά χάριν’ λόγω της ένωσης;
Όχι μέσω νοητικών δυνατοτήτων αλλά μέσω της καρδιάς.

Καρδιά=αγάπη
Όχι όμως της ανθρώπινης αγάπης, αλλά της συμπαντικής.
Της αρμονίας και της συνοχής των πραγμάτων.

Να, λοιπόν οι αισθήσεις των Επικούρειων (και οι αλλοιώσεις μας),
η μη προσβάσιμη πραγματικότητα του Καντ (λόγω δυνατοτήτων),
η εσωτερική μας διεργασία του Σοπενάουερ (που καταλήγει στην αγάπη)
και η υπέρβαση μας του Νίτσε (λόγω της ένωσης με το συμπαντικό).

Πώς τα κατάφερα και τα σύνδεσα όλα, ε;








.
.

Δεν υπάρχουν σχόλια: