Όλα είναι δρόμος!

Ασθένεια τέλος. (Και ούτε καν ανίατη, όπως ενομίζετο). 

-Αρχίζετε να αναρρώνετε πια σιγά-σιγά, μου είπε ο θεραπευτής μου.

-Εύθραυστα και εύθρυπτα, πρόσθεσα.

-Ναι, καλό είναι να προσέχετε πού πατάτε και τι άπτεσθε. Συνιστώ, το πρώτο διάστημα της ανάρρωσης, να αποφεύγετε τις αιχμές.

-Από τι ασθενούσα γιατρέ μου;

-Γήινος μαρασμός, κυρία μου. Αταβιστική νοσταλγία του χώματος ή αλλιώς 'Το σύνδρομον της Περσεφόνης'. Φυσιολογική κληρονομική ασθένεια κάθε ενσυνείδητης θνητότητας. Το γνωστόν: 'Χους ει και εις χουν απελεύσει'.

-Α, ναι, κάπως έτσι το είπε και ο Παπατζώνης στο προηγούμενο ποίημα που ανάρτησα. Ώρα να θριαμβεύσει το χώμα, λοιπόν;

Ο γιατρός έσκυψε να συνταγογραφήσει και να μου ετοιμάσει κάτι αλχημικό με τα απαραίτητα, για την περίπτωσή μου, φάρμακα (πολλά μεν εσθλά μεμιγμένα, πολλά δε λυγρά).

-Αλήθεια γιατρέ, αυτό το "Δουλειά μας τώρα να την αναγάγωμε σε θρίαμβο!", το εννοούσε ειρωνικά ή υπερβατικά; Δεν μπόρεσα να διακρίνω…

Πριν προλάβει να μου απαντήσει, το γνωστό σύννεφο προσγειώθηκε για να με παραλάβει και πάλι.

-Καλό καινό ταξίδι και να μην ξεχνάς τον Ορφέα, μου ευχήθηκε ο θεράπων καθώς μου έβαζε βιαστικά στο χέρι το ελιξίριο της συνταγής, φερμένο κατευθείαν από το τελευταίο αρχετυπικό στάδιο του κύκλου.

Και να, που γινόμουν αιθεροβάμων ξανά. Κιόλας ένα μηχάνημα  δ ι ή γ η ν ο υ  οξυγόνου έφτανε ως εμένα, όπως περιέγραφε ο Ελύτης στην Ιδιωτική του Οδό. Ώστε όλα αυτά, λοιπόν,  ήταν η καταϊδιωτική μου οδός…

-Όλα είναι δρόμοοοοοος, φώναξα του γιατρού καθώς ανυψωνόμουν βολεμένη απαλά στο σύννεφο, αλλά νομίζω ότι ήταν μάταιο, επειδή κάτι τέτοια τα γνωρίζουν, ήδη, οι θεραπεύοντες.

-Για πού το βάλαμε; ρώτησα.

Και μια και δεν πήρα απάντηση (ποιος να πήρε ποτέ;), γύρισα την πλώρη του σύννεφου προς το παλιό γνώριμο πηγολαμπιδόαστρο (όρα: 'Σισύφεια')

"Και μην ξεχνάς τον Ορφέα..." στριφογύριζε στο νου μου. Μα δεν απέτυχε η αποστολή του στον Άδη;  Ή μήπως αυτή ακριβώς ήταν η επιτυχία του; Να μας δείξει τα αποτελέσματα της έλλειψης συγκέντρωσης στον σκοπό ή ότι κάποια πράγματα είναι ανίκητα αν δεν...
Α, δεν είναι αυτά για τώρα, είναι νωρίς ακόμα για τέτοια και ήπια μια γερή γουλιά ελιξιρίου που βοήθησε να καθαρίσει περισσότερο το βλέμμα μου.


(Α, ναι, ξαναπαραθέτω και το σχετικό ποίημα του Παπατζώνη από την προηγούμενη ανάρτηση:)



Σοφία

Εφθάσαμε έτσι λίγο-λίγο στη γυμνότητα,
ένα-ένα αποδυθήκαμε τα περίφημα προβλήματα,
τα πολύχρωμα, τα βύσσινα, τα πορφυρά των γοητειών,
και μόνον τώρα - μολονότι κάποιος φόβος κι από πριν,
κάποιο προμήνυμα, μας έλεγαν τι μας προσμένει,
όμως, μονάχα τώρα, οι γυμνωμένοι
είδαμεν ότι χούς εσμέν… Άθλιας επίγνωση
σοφίας! Ένδεια σημερινή ! Βραδύνοια της χθες !
Δουλειά μας τώρα να την αναγάγωμε σε θρίαμβο !…

(Τάκης Κ. Παπατζώνης)

Πίστευε και Μη... Μέρος 3ον

'Twins' by Reinder Oldenburger

Καθώς όλοι αποχωρούσαν από την Τράπεζα, ο Αρχιερέας έμεινε πιο πίσω και πλησίασε το Θωμά: "Ξέρεις ότι με αυτή σου την πράξη συνέδεσες αιώνια το όνομα σου με την απιστία;"

Ο Θωμάς κούνησε αδιάφορα τους ώμους του.

"Ω, δικαιολογείς απόλυτα την Αραμαϊκή σημασία του ονόματός σου. Ο ένθερμος ζήλος της πίστης και η αμφισβήτηση, δεμένα σφιχτά στο ίδιο πρόσωπο. Είσαι πραγματικός διδυμος, Θωμά, με δυο πλευρές μέσα σου που αντιμάχονται."

Mayan Twins by Cosmic Sister

Και μετά συνέχισε: "Πάει πολύς καιρός που εμείς δίναμε στους ανθρώπους τα ονόματά τους. Πάντα υπήρχαν ανάμεσά μας πιο διαισθητικοί ιερωμένοι, ανοιχτοί στο σύμπαν και δεκτικοί στις αρμονίες του. Αυτοί, μπορούσαν να καταλάβουν τη φύση των ανθρώπων, ακόμη κι όταν ήταν νήπια.  Έτσι αποφάσιζαν για το όνομα των παιδιών. Οι γονείς τα έφερναν γεμάτοι εμπιστοσύνη και ελπίδα σε μας. 

Κάποια ονόματα δινόντουσαν για να τα ακούει μέρα νύχτα το νήπιο και να επιδρούν υποσυνείδητα, ευεργετικά στο χαρακτήρα του. Κάποια άλλα ως δηλωτικά των πολύτιμων χαρισμάτων που έφερε και θα  καρποφορούσαν όταν μεγάλωνε. Κάποια, εντελώς αντίθετα με το χαρακτήρα του, δινόταν ευφημιστικά, με την ελπίδα να επιδράσουν καταλυτικά και να μην αφήσουν να φανερωθεί το θηρίο που κρυβόταν. Όλα τα ονόματα είχαν κάποιο λόγο σύμφωνα με το κυρίαρχο χαρακτηριστικό.

Μετά άλλαξαν οι καταστάσεις, συνέβησαν πολλά και έχασαν οι άνθρωποι τις εμπιστοσύνη τους σε μας…"

Prometheus by Gustave Moreau

"Ας μείνει το όνομά μου συνώνυμο της απιστίας" είπε ο Θωμάς. "Ίσως να το προέβλεψε αυτό ο ονοματοδότης μου. Τις δύο δυνάμεις μέσα μου το ίδιο απόλυτα ισχυρές και όμοιες. Μόνο που η μία είναι αρνητική κι η άλλη θετική. Θεωρώ χρέος μου να υπηρετήσω και τις δύο, μέχρι να νικήσει ή να ηττηθεί κάποια από αυτές."

"Πρόσεξε, ο δρόμος του Προμηθέα κρύβει το μαρτύριο" του είπε αινιγματικά ο Αρχιερέας και τον αποχαιρέτησε.

Πίστευε και Μη... Μέρος 1ον

Πίστευε και Μη... Μέρος 2ον

.

Πίστευε και Μη... Μέρος 2ον

Οι περισσότεροι είχαν τελειώσει το γεύμα τους και περίμεναν, όπως συνήθως, και τους ελάχιστους (έναν-δύο υπερήλικες που δεν μπορούσαν να μασήσουν καλά).

-Υπάρχουν δύο κατηγορίες τυφλών, ακούστηκε η φωνή του Αρχιερέα.
Όλοι συγκέντρωσαν την προσοχή τους πάνω του.

-…Αυτοί που δεν μπορούν πραγματικά να δουν κι αυτοί που δε θέλουν να δουν.

Και στους δύο είναι μάταιο να δείχνεις την αλήθεια. Και οι δύο δεν πρόκειται να καταλάβουν. Σα να ρίχνεις τους μαργαρίτες σε σκύλους.

Η πρώτη κατηγορία, που δεν μπορεί να δει πραγματικά, ζει σε μια υποβιβασμένη μακαριότητα άγνοιας.

Η δεύτερη κατηγορία, όμως, είναι επικίνδυνη. Όσοι ανήκουν σ' αυτήν την κατηγορία, νομίζουν ότι μπορούν να συμπεραίνουν και να κρίνουν όσα τους επιτρέπει η ημιμάθειά τους. Και δε μιλώ μόνο για αμόρφωτους ανθρώπους, αλλά και για καλλιεργημένους ή αξιόλογους που, ίσως, να έχουν και έργο να δείξουν. 

Ως το σημείο, όμως, που ο νους γίνεται το μέγα εμπόδιό τους. Από κει και πέρα χάνονται. Γίνονται σκληροί και ερμηνεύουν τα πάντα με μόνο κριτήριο την εμπιστοσύνη στη γνωστική τους κατάσταση. Αν επιμείνεις να τους δείχνεις την αθέατη πλευρά της αλήθειας που τους διαφεύγει, όχι μόνο σε αμφισβητούν και εμμένουν στο λάθος τους, αλλά γεμίζουν δηλητήριο όσο ένα πανέρι γεμάτο δηλητηριώδη φίδια μαζί, έτοιμοι να στο εκτοξεύσουν.

Αλλά, όλο αυτό το δηλητήριο, μια και δεν μπορεί να βρει στόχο στην καθαρότητα, μένει μέσα τους και τους σιγοτρώει.

Νομίζω ότι είστε έτοιμοι να σας αποκαλύψω το μυστικό: Αυτή είναι η επίγεια κόλαση του κάθε ανθρώπου. Οι ασίγαστες δηλητηριώδεις σκέψεις που τυραννούν σαν πυρωμένα κάρβουνα το είναι του και δεν τον αφήνουν να ησυχάσει.

Είδατε ποτέ φίδι να δαγκώνει τον εαυτό του; Θα πρέπει να πεθάνει με όλο αυτό το δηλητήριο. Έτσι και οι άνθρωποι, για να μη δαγκώσουν τον ίδιο τους τον εαυτό και χρειαστεί να 'σκοτώσουν' τη δοκιμασμένη  λογική τους και τις θέσεις τους, εκτοξεύουν όλον αυτόν τον αρνητισμό πάντα προς τα έξω, και πάντα προς τον άλλον ή τους άλλους. Πολλές φορές αναλώνονται σε σκέψεις εκδίκησης ή ψάχνουν στους γύρω τους επιβεβαιώσεις και τρόπους δικαίωσης  για να συντηρήσουν και να ταϊσουν την πλάνη τους.

-Και τι γίνεται στο τέλος; διέκοψε ανυπόμονα ο Θωμάς.

-Ανάλογα με την ποιότητα και το ύψος του κάθε ανθρώπου. Αν, ποτέ, καταφέρουν να διώξουν τις λαθεμένες επιταγές του νου και εμπιστευτούν την αλήθεια που τους δείχνει, άδολα, η καρδιά τους, ίσως και να προχωρήσουν ένα ακόμη βήμα. Αλλιώς, θα στραφούν εναντίον και θα σταυρώσουν τον φορέα της αλήθ...

-Ω, μα πάλι διδάσκετε την τυφλή πίστη, απογοητεύτηκε ο Θωμάς και έχασε κάθε ενδιαφέρον για τα όσα έλεγε ο Αρχιερέας.

-Δύσκολος, πολύ δύσκολος ο δρόμος του νου, ακούστηκε να επαναλαμβάνει το αποστεωμένο γεροντάκι. …και γεμάτος παγίδες, συμπλήρωσε καταπίνοντας την τελευταία του μπουκιά, ενώ έκανε νόημα στον Αρχιερέα ότι μπορούσε να λήξει την ώρα του γεύματος.

Σημ: Οι πίνακες είναι του ολανδού ζωγράφου Rembrandt van Rijn (1606-1669)

(Εδώ, το πρώτο μέρος της ανάρτησης)

Πίστευε και Μη... Μέρος 1ον

Ο Θωμάς, βγήκε από την κεντρική πύλη του ναού στο κορυφαίο σημείο του Ζιγκουράτ.
Κοίταξε κάτω το πλήθος που τον περίμενε.
Κράτησε σημαδιακά, ακριβώς πάνω από το κεφάλι του, την τεράστια επιγραφή και τους την έδειξε:

"ΠΙΣΤΕΥΕ ΚΑΙ ΜΗ, ΕΡΕΥΝΑ"

Το πλήθος πίστεψε τον άπιστο, χωρίς να ερευνήσει αν οι Ιερείς του έδωσαν ακριβώς έτσι την επιγραφή ή αν πρόσθεσε μόνος του το κόμμα λίγο πριν την έξοδό του απ΄ το ιερό άβατο.

Κατόπιν, κατέβασε την επιγραφή πάνω από το κεφάλι του και την άφησε στα πόδια του, χωρίς να έχει πια καμία αξία. Το πλήθος διαλύθηκε ικανοποιημένο ενώ αυτός ξαναμπήκε στο ιερό.

"Τι έκανες;" τον ρώτησε αυστηρά ο Αρχιερέας. Πρώτα ο Πέτρος με την τριπλή άρνηση, μετά ο Ιούδας με την προδοσία και τώρα ο Θωμάς με την αμφισβήτηση. Ποτέ δε θα μπορούσαν να είναι όλα υπό πλήρη έλεγχο.

"Τους έδειξα το δρόμο του νου", απάντησε ο Θωμάς κοιτάζοντάς τον προκλητικά κατάματα.

"Ω γέγονε γέγονε", είπε στωικά ο Αρχιερέας προσπαθώντας να υπολογίσει τις συνέπειες από τις απώλειες πιστών.

"Δύσκολος, πολύ δύσκολος δρόμος", μουρμούρισε ένα αποστεωμένο γεροντάκι που καθόταν στην πιο σκοτεινή γωνιά. Μόλις είχε κάνει ένα μικρό θαύμα. Πολλαπλασίασε ένα ψάρι και δυο φέτες ψωμί, ώστε να φτάσουν για να γευματίσουν όλοι τους.

"Δύσκολος και δαιδαλώδης με πολλές παραπλανήσεις, μα όχι ακατόρθωτος. Και πολύ πιο έλλογος!", συμπλήρωσε με ικανοποίηση ο Θωμάς.

"Δεν υπάρχει μονόδρομος για την αλήθεια", ξαναμίλησε Αρχιερέας. "Ας παιδευτεί ο καθένας όπου νομίζει καλύτερα. Ούτως ή άλλως, ελάχιστοι τα καταφέρνουν τελικά".

"Πίστη και απιστία είναι το ίδιο", δήλωσε ο Θωμάς. "Και τα δύο εκφράζουν όρια και περιχαρακώνουν το απόλυτο. Αφήστε στον κόσμο την ψευδαίσθηση της επιλογής".

Κανείς δεν συμπλήρωσε τίποτε άλλο. Η συζήτηση έμοιαζε να έχει τελειώσει προς το παρόν. Όλοι πήραν τις θέσεις τους στο τραπέζι για να μοιραστούν το ίδιο γεύμα.

.

Αχίλλειος Πτέρνα

Για να φτάσεις ως εδώ,
Να φτάσεις εδώ που είσαι,
να 'ρθεις από κει όπου δεν είσαι,
Το δρόμο πρέπει ν' ακολουθήσεις που δεν έχει έκσταση.
Σ' ό,τι δεν ξέρεις για να φτάσεις
Το δρόμο πρέπει ν' ακολουθήσεις της αμάθειας.
Για ν' αποχτήσεις ό,τι δεν κατέχεις
Της απογύμνωσης το δρόμο πρέπει ν' ακολουθήσεις.
Σ' ό,τι δεν είσαι για να φτάσεις
Το δρόμο ν' ακολουθήσεις πρέπει όπου δεν είσαι.
Κι ό,τι δεν ξέρεις είναι το μοναδικό που ξέρεις
Κι ό,τι κατέχεις είναι αυτό που δεν κατέχεις
Κι όπου είσαι είναι όπου δεν είσαι.
(Τ. Σ. Έλιοτ)


Ποιο είναι το Μέγιστο που μπορείτε να ζήσετε;
Η ώρα της μεγάλης περιφρόνησης.
 Η ώρα που κι αυτή, ακόμα, η ευτυχία σας γίνεται αηδία, όπως κι η λογική σας κι η αρετή σας...
 Η ώρα που λέτε: "Τι σημασία έχει η λογική μου! Λαχταρά τη γνώση καθώς λαχταρά το λιοντάρι την τροφή του. Δεν είναι παρά φτώχεια και βρώμα και μια αξιολύπητη αυταρέσκεια"...

Μιλήσατε ποτέ σας έτσι; Φωνάξατε ποτέ σας έτσι; Αχ, να σας είχα ακούσει ποτέ να φωνάζατε έτσι!
(Φ. Νίτσε-'Τάδε έφη Ζαρατούστρα') 




Σε άξαφνες φοβερές στιγµές αστράφτει µέσα µου: "Όλα τούτα είναι παιχνίδι σκληρό και µάταιο, δίχως αρχή, δίχως τέλος, δίχως νόηµα". Μα ξαναζεύουµαι, πάλι, γοργά στον τροχό της ανάγκης, κι όλο το Σύµπαντο ξαναρχινάει γύρα τρογύρα µου την περιστροφή του.

Πώς μπορείς να φτάσεις στο σπλάχνο της Άβυσσος και να την καρπίσεις; Αυτό δεν μπορεί να ειπωθεί, δεν μπορεί να στριμωχτεί σε λόγια, να υποταχτεί σε νόμους καθένας έχει και τη λύτρωση τη δική του, απόλυτα ελεύτερος.
(Ν. Καζαντζάκης-'Ασκητική')









Πόση πτώση άραγε μας μένει ως την κορφή;
(Κώστας Μόντης)




Kι ίσως θα πρέπει να χαθείς ολότελα
για να μάθεις κάποτε ποιος είσαι…
(Τ. Λειβαδίτης)

 



Εφθάσαμε έτσι λίγο-λίγο στη γυμνότητα,
ένα-ένα αποδυθήκαμε τα περίφημα προβλήματα,
τα πολύχρωμα, τα βύσσινα, τα πορφυρά των γοητειών,
και μόνον τώρα - μολονότι κάποιος φόβος κι απο πριν,
κάποιο προμήνυμα, μας έλεγαν τι μας προσμένει,
όμως, μονάχα τώρα, οι γυμνωμένοι
είδαμεν ότι χούς εσμέν… Άθλιας επίγνωση
σοφίας! Ένδεια σημερινή ! Βραδύνοια της χθες !
Δουλειά μας τώρα να την αναγάγωμε σε θρίαμβο !…
(Τάκης Κ. Παπατζώνης-'Σοφία')

Θεωρίες Μάθησης - Καλβίνο

Είχαμε ραντεβού έξω από τον Τερκενλή στην Αριστοτέλους
Είχε πάει λίγο νωρίτερα και με περίμενε, ακουμπισμένος στο απέναντι δέντρο δίπλα από το περίπτερο. Ποιος; Ο Ίταλο Καλβίνο αυτοπροσώπως.
Στο χέρι του κρατούσε μια χάρτινη σακούλα και μέσα της είχε ένα βιβλίο του για να μου το δωρίσει.

-Ήθελα να σου φέρω ένα άλλο βιβλίο μου, μού είπε, αλλά δεν το έβρισκα.

-Δεν ξέρω τίποτε για σένα εκτός του ότι σε αναφέρει συχνά-πυκνά ο Ροντάρι κι ούτε έχω διαβάσει ποτέ κανένα σου βιβλίο… αλλά ξέρεις... πάντα ήθελα, σκόπευα να διαβάσω κάπου στο μελλοντικό χρόνο… δικαιολογήθηκα βιαστικά...

-Είναι που ονομάζομαι "εγώ", μου είπε, κι αυτό είναι το μοναδικό πράγμα που ξέρεις για μένα αλλά αρκεί να σε σπρώξει να επενδύσεις ένα μέρος του εαυτού σου σ' αυτό το άγνωστο εγώ.

-...άσε που νόμιζα ότι δε θα ζεις πια, συμπλήρωσα τη δική μου πρόταση αγνοώντας τη δική του.

-Μην αφήσεις τη σκιά της ταύτισης να έρθει μαζί σου απόψε,  μου είπε με ένα πλατύ χαμόγελο και με ελευθέρωσε από χρόνους και θανάτους.

-Πώς σου φαίνεται η Θεσσαλονίκη, η πόλη μας; Έχεις ξανάρθει; προσπάθησα να πω κάτι πιο ελαφρύ.

-Κοιτάζω από μακριά τη ζωή μιας τυχαίας βραδιάς σε μια μικρή πόλη και συνειδητοποιώ ότι θα είμαι ξεκομμένος απ' όλες τις τυχαίες βραδιές ποιος ξέρει για πόσο καιρό ακόμα, και σκέφτομαι πόσες χιλιάδες πόλεις σαν κι αυτήν υπάρχουν, πόσες εκατοντάδες χιλιάδες φωτισμένα μαγαζιά μέσα στα όποια αυτήν την ώρα ο κόσμος αφήνεται να γλιστρήσει στο σκοτάδι της νύχτας και δεν έχει στο κεφάλι του ούτε μια από τις σκέψεις που έχω εγώ μα κάποιες άλλες, ίσως καθόλου αξιοζήλευτες αλλά που αυτή τη στιγμή θ' άλλαζα ευχαρίστως με τις δικές μου με οποιονδήποτε από αυτούς.  
Σκέψου πως αυτή η πόλη έχει δει λίγο πολύ αυτές τις φάτσες, τις συνηθισμένες φάτσες που συνηθίζουν να κυκλοφορούν στο κέντρο, και οι διάφορες αυτές φάτσες κουβαλάνε πάντα το βάρος της συνήθειας που μεταδίδεται ακόμα και σε όποιον, όπως εγώ, δεν έχει ξαναβρεθεί ποτέ εδώ πέρα αλλά καταλαβαίνει πως αυτές είναι οι συνηθισμένες φάτσες, οι συνηθισμένες γραμμές του προσώπου που ο καθρέφτης των μπαρ έχει δει να συσπώνται ή να ξεχειλώνουν, εκφράσεις που τη μια βραδιά μετά την άλλη τσαλακώνονται και πρήζονται.

 Γύρισα και κοίταξα τη δική μου φάτσα που καθρεφτιζόταν στην απέναντι νυχτερινή βιτρίνα του ζαχαροπλαστείου. Έκανα μια συνηθισμένη γκριμάτσα και το πρόσωπό μου τσαλακώθηκε και πρήστηκε κάπως στα πλάγια, σχηματίζοντας τις ίδιες συνηθισμένες του γραμμές, όπως πάντα.

-Και να σκεφτείς, ότι μέχρι σήμερα δε σε ήξερα καθόλου, ξαναστράφηκα σοβαρή στον Ίταλο. Ο κόσμος γλιστρούσε γύρω μας στους καλοφωτισμένους δρόμους, χωρίς να μας δίνει σημασία σα να μην υπήρξαμε ποτέ.

-Είναι καλό που δε με ξέρεις, αλλιώς θα υπήρχε κάτι σαν πέπλο από άλλες εικόνες που θα σκέπαζε την εικόνα μου και θα την έκανε να φαίνεται θολή. Ένα βάρος από αναμνήσεις που θα σε εμπόδιζαν να με δεις όπως βλέπει κανείς έναν άνθρωπο για πρώτη φορά. Αναμνήσεις που θα έμεναν μετέωρες όπως ο καπνός κάτω από τις λάμπες.

-Μα... καλά… σε τι γλώσσα μιλάμε; θυμήθηκα ξαφνικά να απορήσω.

-Ιταλικά φυσικά!

-Μα... αφού... δεν ξέρω Ιταλικά!

-Έλα, μην αφήνεις το παρελθόν να μπερδευτεί με το παρόν κι ούτε αυτά που ξέρεις ή δεν ξέρεις να γίνονται νοητική τροχοπέδη σου. Κάθε στιγμή μπορεί να συμβεί το κάθε τι, γι αυτό μην περιορίζεσαι. Σε μια ζωή, προγνωστικά δε θα μπορούσαν να υπάρξουν.

Αμήχανη, επειδή δεν καταλάβαινα, έβγαλα από τη χαρτοσακούλα το βιβλίο του που μόλις μου είχε χαρίσει και το περιεργάστηκα για να δώσω κάπως περισσότερο χρόνο στον εαυτό μου να σκεφτεί και να καταλάβει και μετά γύρισα στο οπισθόφυλλο, λες κι εκείνη τη στιγμή, το πιο σημαντικό πράγμα ήταν να διαβάσω την σύντομη παρουσίασή του.

-Μας μαθαίνουν από μωρά να διαβάζουμε, με διέκοψε, και μένουμε όλη τη ζωή μας σκλάβοι των χιλιάδων γραφτών που μας ρίχνουν μπροστά στα μάτια μας. Βέβαια τον πρώτο καιρό δυσκολεύτηκα κι εγώ να μάθω να μη διαβάζω, τώρα όμως μου φαίνεται κάτι το απόλυτα φυσικό. Το μυστικό είναι να μην αρνείσαι να κοιτάζεις τις γραμμένες λέξεις, αντίθετα πρέπει να τις κοιτάζεις έντονα ώσπου να εξαφανιστούν.

Α, αυτό το κατάλαβα! Τι πρωτότυπος και όμορφος τρόπος για να το εκφράσει κανείς! .....Τι θα γινόταν αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης μας έφερνε έναν νέο τρόπο ανάγνωσης; θέλησα να το προεκτείνω λίγο παραπέρα.

-Όπως αυτόν που χρησιμοποιούν οι τυφλοί; έκανε τάχα ότι δεν αντιλήφθηκε αυτό που του είπα. Ποιος; Αυτός που τα βιβλία του διαβάζονται σε τόσα πολλά επίπεδα όσοι και οι όροφοι του εμπορικού κέντρου εκεί απέναντι.

-Όχι, σαν αυτόν τον τρόπο της μη ανάγνωσης που μόλις είπες. Αντί να διαβάζουμε με τα μάτια και να καταλαβαίνουμε νοήματα, να διαβάζουμε, ας πούμε, με την καρδιά και να αισθανόμαστε το ρυθμό των λέξεων ή το συναισθηματικό τους μέγεθος και βάρος. Ή (αμέσως μου 'ρθε κι άλλη μια ιδέα) όπως διαβάζουμε εμείς, έτσι να διαβαζόμαστε ταυτόχρονα και από αυτό που διαβάζουμε, και το κείμενο που διαβάζουμε να γεμίζει αυτόματα με τις σκέψεις μας και τις σκέψεις του κάθε αναγνώστη και να μεγαλώνει συνέχεια. Έτσι, ένα βιβλίο που αλλάζει χέρια, να μεταβάλλεται συνεχώς και ποτέ να μην είναι το ίδιο αν τυχόν το ξαναδιαβάζαμε…  Και φαντάσου σε τι χέρια μπορεί να πάει ένα βιβλίο και με τι διαφορετικές σκέψεις να γεμίσει... Και με τέτοια δεδομένα, σε ποιους θα διαλέγαμε να το δανείσουμε και γιατί... κι ίσως μετά να θέλαμε να το ξαναδιαβάσουμε...

-Μα, ήδη, η ατμόσφαιρα αυτού του βιβλίου που κρατάς είναι χιλιάδες άλλα βιβλία μαζί και ένας από τους ήρωές του είσαι κι εσύ, μου είπε και μου 'δωσε ραντεβού στο δρόμο του Σαν Τζιοβάνι γιατί σε λίγο θα γινόταν αόρατος, λέει, στα πλαίσια της επίσκεψής του στην ...αόρατη πόλη μας.

-Φεύγεις κιόλας; Και ποια αόρατη πόλη μας; ρώτησα κοιτάζοντας τριγύρω σα χαζή λες κι εκείνη τη στιγμή θα μπορούσα να εντοπίσω και να δω τα ...αόρατα της πόλης μας!

-Τι είναι σήμερα η πόλη για σένα; Με ρώτησε αυτός με ένα αρκετά σοβαρό ύφος και πρωτού να προλάβω να του απαντήσω συνέχισε: Η κρίση της πολύ μεγάλης πόλης είναι η άλλη όψη της κρίσης της φύσης. Οι πόλεις είναι ένα σύνολο πραγμάτων: απομνημονεύσεων, επιθυμιών, σημείων μιας γλώσσας• οι πόλεις είναι τόποι ανταλλαγών, όπως εξηγούν όλα τα βιβλία της οικονομίας, αλλά οι ανταλλαγές αυτές δεν είναι μονάχα ανταλλαγές εμπορευμάτων, είναι και ανταλλαγές λέξεων, πόθων, αναμνήσεων. Προσπάθησε να δεις την εικόνα της  ευτυχισμένης πόλης που συνεχώς αλλάζει σχήμα και χάνεται, κρυμμένη μέσα στη δυστυχισμένη πόλη...

Μα τι λέει; Ποια ευτυχισμένη πόλη με όλο αυτό το τσιμέντο και το κυκλοφοριακό χάος;  Σαν κουρδισμένη άρχισα αμέσως να παραληρώ:

-Το βλέμμα μας και οι αισθήσεις μας στην πόλη σκοτώνονται από το γκρι. Όπως και από τα αμετροεπή ψεύτικα χρώματα κι αρώματα των καλοντυμένων νωδών προσόψεων που κατασκευάζουμε γύρω μας. Κυκλοφορούμε με πληγωμένα βλέμματα και αισθήσεις που αιμορραγούν από την τσιμεντοποίηση και την χωροταξική ραστώνη. Και τι να σου κάνει η σπάνια κι ολοένα συρρικνούμενη συσκευασμένη Φύση σε μορφή κοσμοβριθών πάρκων και μικρών αλσυλλίων; Πόσο ζείδωρη μπορεί να είναι σε σύγκριση με την έμπλεη χαρά της γνήσιας και παντοίας επαφής μαζί της; Φευγαλέο ξεγέλασμα αισθήσεων. Αγχίνους μνήμη. Ποια ευτυχία θα καταφέρει να ζήσει μέσα σε κατασκευασμένες εικονικές αλληλουχίες…

Πίστευα ότι τα 'λεγα καλά και μάλιστα και πολύ λογοτεχνικά, στο ύφος που θα άρμοζε να μιλάω με έναν συγγραφέα, αλλά μάλλον κάτι έκανα λάθος, επειδή, μόλις που πρόλαβα να δω τον μη Ιταλό Ίταλο να εξαφανίζεται στη σελίδα 27 του βιβλίου του, ακριβώς εκεί όπου είχα σταματήσει το διάβασμα την προηγούμενη βραδιά.

-Μα, έτσι; Χωρίς ούτε ένα τσιάο; σκέφτηκα…



(ΣΗΜ: Τα κείμενα με πλάγια γραμματοσειρά είναι αυτούσια κείμενα από βιβλία του Ίταλο Καλβίνο. Τα υπόλοιπα... δική μου φαντασία.
Αγχίνους Μνήμη: Κείμενο από παλιότερη ανάρτηση μου)




.