Σάββατο 8 Απριλίου 2006

Έμπνευση

Μιλούσα χθες, με (τοπικά) γνωστό ζωγράφο για κάποιους πίνακές του.
"Πώς το είπες αυτό; Ξαναπέστο να το λέω για αυτόν τον πίνακα, όταν με ρωτάνε", μου λέει σε κάποια στιγμή.

Προσπαθούσα να του εξηγήσω, πως από τη στιγμή που ένα καλλιτεχνικό έργο "παραδίδεται" στο κοινό, η ερμηνεία του αφήνεται στην υποκειμενικότητα του αποδέκτη που ίσως να βλέπει κάτι που δε θα έβλεπε κάποιος άλλος
Μου είπε πως κι αυτός, όταν ζωγράφιζε, είχε ακριβώς αυτήν την εικόνα, αλλά δεν μπορούσε να την ερμηνεύσει με λέξεις.
"Πες μου να μαθαίνω κι εγώ για τους πίνακές μου", μου είπε αργότερα κατά λέξη. "Αυτό που συλλαμβάνω είναι μόνο η εικόνα, όχι η ερμηνεία της".

Κι έτσι, αρχίσαμε μια συζήτηση για την σύλληψη και την έκφραση των έργων του, μέχρι να αποτυπωθεί στο ορατό σε μας αποτέλεσμα.



Αυτό είναι η έμπνευση λοιπόν. Ετυμολογικά: Εντός+Πνεύμα.

Τη στιγμή, όπου ο καλλιτέχνης δεν είναι μόνο ο εαυτός του, αλλά έχει και την ευαισθησία, μέσα από την ασυνείδητη υπέρβαση, να γίνει αποδέκτης και εκφραστής του Όλου.
"Σα να είναι πεταλούδες που απλώνω το χέρι και τις πιάνω", μου είπε για τις εικόνες που έχει, πριν μετατρέψει κάποια σε πίνακα.

Κάποτε, ο γνωστός συνθέτης Θανάσης Παπακωνσταντίνου, μας είχε πει ακριβώς το ίδιο: "Ντρέπομαι να λέω πως οι συνθέσεις που δημιουργώ είναι δικές μου. Μου δίνουν συγχαρητήρια και δεν ξέρω αν πρέπει να πω ευχαριστώ. Νοιώθω πως από κάπου αλλού μου έρχονται κι εγώ απλώς τις εκφράζω!".


Πολύ παλιά, είχα γράψει το:
"Αρνούμαι να βάλω φυτά στο μπαλκόνι μου
Για να ζω στην ψευδαίσθηση του κήπου
"


Χρόνια αργότερα, διάβασα από την Κ. Δημουλά το:
"Eγώ λουλούδια δεν εκτρέφω στο μπαλκόνι μου.
Bάσκανος μίμηση ολόγυρα με ξεραίνει
"


Οποία συμπτωματική ομοιότης!


Στην ταινία "Μπλε", από την τριλογία του Κισλόφσκι, σε κάποια σκηνή, η ηρωίδα κάθεται σε ένα καφέ συνομιλώντας με ένας φίλο της. Τυχαία, ακούει απ' έξω έναν πλανόδιο μουσικό, να παίζει το βασικό μοτίβο της μεγαλειώδους σύνθεσής της που δεν άκουσε ποτέ κανείς και είχε καταστρέψει.
Γεμάτη περιέργεια, τον ρωτάει πού άκουσε αυτό που παίζει κι εκείνος απαντάει πως είναι απλά ένας μουσικός που αυτοσχεδιάζει... (ή κάπως έτσι - πάει πολύς καιρός που την είδα και δεν θυμάμαι ακριβώς τους διαλόγους).
Ο Κισλόφσκι εξηγεί, ότι επίτηδες έβαλε αυτήν τη σκηνή, για να δείξει πως όλα ίπτανται ήδη γύρω μας κι εμείς απλώνουμε το χέρι και τα οικειοποιούμαστε.

Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να είμαστε έτοιμοι σαν άτομα. Κατά πρώτον, ευαισθητοποιημένοι, ανοιχτοί νοητικά και υπεραισθητικά θα έλεγα και κατά δεύτερον, να έχουμε την κατάλληλη συγκέντρωση και προσοχή (συνειδητά ή ασυνείδητα) εκείνη τη στιγμή, για να συλλάβουμε την έμπνευση.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, εφ' όσον ζούμε μέσα σε έναν υλικό κόσμο, όσο ασύλληπτα και αμέτρητα και να είναι τα όριά του, είναι εξ ορισμού περιορισμένος. 
Είναι η θνητότητα στη φύση της ύλης (όχι με την έννοια του γνωστού θανάτου, μια και η ύλη όπως ξέρουμε απλώς αλλάζει ενεργειακή μορφή).
Όλες μας οι εκδηλώσεις, με όσο λεπτά ενεργειακά πεδία και να "υπάρχουν" στον χωροχρόνο, όσο και να μοιάζουν μη αισθητηριακά ανιχνεύσιμες στην περιορισμένη αντίληψή μας, δεν παύουν να αποτελούν εκφάνσεις της ύλης.
Σα να λέμε, πως όλα συνεχίζουν να υπάρχουν γύρω μας και τίποτε δεν χάνεται ποτέ. Οι σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας, όλα είναι μορφές ύλης. 

Κάπως έτσι, εξηγώ την (ταυτόχρονη ή μη) σύλληψη ίδιων ιδεών από διαφορετικούς, άσχετους μεταξύ τους, ανθρώπους. Στο περιορισμένο της ύλης και στην ανακύκλωση της ενεργειακής μορφής της.
Εκτός, αν είναι θέμα αταβιστικής προπτωτικής μνήμης, που ψάχνει τρόπο να εκδηλωθεί, μυστικά ενσωματωμένη μέσα στο ψήγμα της ψυχής που έχουμε μέσα μας.
Ω, ανοίγω άλλο θέμα… και έτσι θα το αφήσω, (ανοιχτό) προς το παρόν…


posted on Σάββατο, 8 Απριλίου 2006 5:36 μμ




 20 Σχόλια στην αρχική ανάρτηση:


Ο Μπορχες ειχε πει καποια στιγμη οτι ολα εχουν ειπωθει και πως εμεις απλα τα επαναλαμβανομαστε.
Τιποτα δεν ειναι δικο μας γιατι τιποτα απο οσα εχουμε κανει δεν ειναι αποκλειστικα δικο μας δημιουργημα.
Δεν ειμαστε αυτοδημιουργητοι, ειμαστε δημιουργιες των παντων.
Ειμαι οσα εχω διαβασει,οσοι εχω γνωρισει,οσα εχω δει, εχω ακουσει και εχω συναντησει.
Ειμαστε τα παντα στις αντιδρασεις των ερεθισματων και το τιποτα στο μηδεν.
Ειμαστε οι αντιδρασεις σε ενα μικρο κοσμο ερεθισματων.
Οποτε ειναι λογικο να συμπιπτουμε σε αρκετα..
Αυτος που εχει την αισθηση οτι κατι ειναι δικο του ειναι γελασμενος.
Καθε δημιουργια ανηκει σε οσους εχουν επηρεασει τον καλλιτεχνη.
Ο καλλιτεχνης απλα καταφερε και συγκεντρωσε την επιροη αυτη σε μια δημιουργια
8/4/2006 6:13 μμ Morpheus


----------------------------------------------------------------------

Να συμπληρωσω οτι καθε εργο προφανως και εχει διαφορετικη σημασια για τον καθενα.
Ο καλλιτεχνης μπορει να εχει επηρεαστει απο διαφορους παραγοντες κατα την δημιουργια.
Ειναι λαθος να προσπαθουμε να ερμηνευσουμε ενα εργο.
Ενα εργο τεχνης δεν εχει συγκεκριμενη ερμηνεια κατα την αποψη μου. Η ερμηνεια του ειναι διαφορετικη για τον καθενα και εξαρταται απο τις εμπειριες του καθενος.
Οποτε ειναι λαθος να προσπαθουμε να αναλυσουμε ενα εργο τεχνης.
Ενα εργο τεχνης δεν το αναλυεις, το αφηνεις απλα να σε ταξιδεψει σε κοσμους που εχουν πλασει οι αναμνησεις σου και οι εμπειριες σου
8/4/2006 6:22 μμ Morpheus

----------------------------------------------------------------------


Πολύ ενδιαφέρον θέμα, με πολλά υποθέματα!..
Υπάρχει μια άποψη που λέει ότι η γνώση είναι παγκόσμια και διαχρονική. Υπάρχει διάχυτη στο περιβάλλον, ή αλλιώς στο DNA όλων των ανθρώπων.
Κάποιοι έχουν πιο ευαίσθητους "δέκτες" και συλλαμβάνουν τις πληροφορίες, ενώ οι υπόλοιποι, αν και κολυμπάνε μέσα στον ίδιο ωκεανό των γνώσεων, δεν έχουν την ικανότητα να τις κάνουν δικές τους. Επίσης, ορισμένοι από εκείνους που μπορούν να συλλαμβάνουν τις γνώσεις, έχουν την επιπλέον ικανότητα να τις χρησιμοποιούν ως "υλικά" για να χτίσουν κάτι δικό τους, να προχωρήσουν παραπέρα την εξέλιξη και να κληροδοτήσουν στις επόμενες γενιές αυτές τις εμπλουτισμένες πληροφορίες.
Οσοι συνδυάζουν την ικανότητα της αφομοίωσης των γνώσεων και της δημιουργικής αξιοποίησής τους, είναι τα σπουδαία μυαλά, οι εμπνευσμένοι άνθρωποι, εκείνοι που κάνουν τον ανθρώπινο πολιτισμό, να κινείται και να αναπτύσσεται...
Με αφορμή το κείμενό σου, θυμήθηκα και κάτι που είχε πει ο Μιχαήλ Αγγελος: "Βλέπω το άγαλμα μέσα στο μάρμαρο, το μόνο που κάνω είναι να το ελευθερώσω από τα περιττά κομμάτια"...
Νομίζω ότι είναι σχετικό... Εννοεί ότι το καλλιτεχνικό έργο υπάρχει έτσι κι αλλιώς. Χρειάζεται απλά να βρεθεί ο ικανός άνθρωπος ο οποίος θα μπορέσει να το κάνει να "εμφανιστεί", να το ελευθερώσει και να επιτρέψει και στους άλλους να το δουν!..
8/4/2006 6:32 μμ geros

----------------------------------------------------------------------


 Έθεσες πολλά θέματα, Kyklodiwktonn - και όλα ενδιαφέροντα.
Και λες και ήταν για να επαληθευτεί η βασική σου πρόταση, διαβάζοντας το κείμενό σου, σκέφτηκα τη φράση που είπε κάποιος (δεν θυμόμουν ποιος) ότι όταν φτιάχνει αγάλματα, απλώς αποκαλύπτει τη μορφή που είναι κρυμμένη στην πέτρα.
Διαβάζοντας τα σχόλια είδα ότι το ίδιο ακριβώς σου σημειώνει ο Geros.
Δεν συμφωνώ, Μοrpheus, ότι ένα έργο δεν πρέπει να ερμηνεύεται (με το πρέπει έχω πρόβλημα).
Συχνά, ακόμη και το ταξίδι, η αντίδραση η συναισθηματική είναι ένα είδος ερμηνείας. Έχεις δίκιο όμως ότι καθένας μας δίνει τη δική του ερμηνεία στο έργο, που πάντως δεν πρέπει να αποδίσεται στις όποιες προθέσεις του καλλιτέχνη.
Φυσικά, δεν ισχυρίζομαι ότι τα έργα έχουν απεριόριστες ερμηνείες, με την έννοια ότι δεν μπορείς να "τραβήξεις" από τα μαλλιά ένα έργο, για να πεί αυτό που θες εσύ (ειδικά στην περίπτωση της λογοτεχνίας).
Άντε, καλό σ/κ.
8/4/2006 6:52 μμ Λίτσα

----------------------------------------------------------------------


Με το δεν πρεπει να ερμηνευεται εννοω πως δεν πρεπει να δινουμε μια στανταρ ερμηνεια σε κατι.
Προφανως ο καλλιτεχνης το δημιουργησε επηρεασμενος απο κατι.
Το θεμα ομως δεν ειναι να ανακαλυψουμε τι σημαινει το εργο για τον καλλιτεχνη.
Το θεμα ειναι να ανακαλυψουμε τι σημαινει για εμας.
Αυτο εννοουσα :)
8/4/2006 6:57 μμ Morpheus

----------------------------------------------------------------------


Ένα έργο τέχνης παρ'οτι είναι ένα υλικό προιόν ξεπερνά τους περιορισμούς της ύλης και γίνεται ένα πνευματικό γεγονός. Ξεφεύγει απο το δημιουργό του και γίνεται η αντανάκλαση των κοινωνικών, ιδεολογικών και συναισθηματικών συνθηκών κάτω απο τις οποίες δημιουργήθηκε.
Συμφωνώ με το Μorpheus ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη ερμηνεία σ' ένα έργο τέχνης γιατί αυτό ζει ανεξάρτητο και ο καθένας μπορεί να διαβάσει καινούργια πράγματα σ' αυτό. Μπορεί να είναι αισθητικά αποδεκτό και να ευαισθητοποιεί μόνο την όραση σε κάποιον, αλλά μπορεί να γίνει και βαθιά ποιητικό για κάποιον άλλο, διεγείροντας τη νόηση.
8/4/2006 7:48 μμ prokas


----------------------------------------------------------------------


Καθώς οι φίλτατοι συνbloggers τα είπαν όλα πολύ ωραία και καλά, το μόνο που έχω να συμπληρώσω είναι οτι η τηλεπάθεια έχει εξηγηθεί με αυτό που αναφέρεις περι συμπαντικής ενέργειας, ίσως για αυτό τυχαίνει κάποιοι να έχουν παρόμοια έμπνευση.
8/4/2006 10:32 μμ Montresor


----------------------------------------------------------------------


Morpheus, geros, Λίτσα, prokas, Montresor, σας ευχαριστώ για τα σχόλιά σας.

Σαν μια μικρή ανακεφαλαίωση:
Αυτό που θεωρούμε γνώση, ήδη προϋπάρχει και έγκειται στην ατομική ευαισθησία του καθενός να το συλλάβει και πολύ περισσότερο (όπως επισήμανε και ο γέρος), στο ταλέντο του να το αποδώσει με υλική μορφή φέρουσα μηνύματα (ή να το χρησιμοποιήσει για περαιτέρω εξέλιξη).
Από κει και πέρα, ο καθένας, κάνει υποκειμενικά δικό του το έργο, μέσω των ερμηνειών ή των αισθημάτων που θα προβάλει πάνω του.
Πολλές φορές, αυτό που εκπέμπει κάποιο έργο τέχνης, ξεπερνάει και τον ίδιο τον καλλιτέχνη, γιατί κρύβει μέσα του πολύ περισσότερα από όσα ο ίδιος αποτύπωσε συνειδητά.

Καλή σας μέρα!
9/4/2006 6:18 πμ Kyklodiwkton


----------------------------------------------------------------------


Και τι σύμπτωση! το Art Quote of the Day είναι το εξής:
I've written some poetry I don't understand myself.
(Carl Sandburg)
9/4/2006 6:53 πμ Kyklodiwkton


----------------------------------------------------------------------


καλημέρα Kyklodiwkton... τα είπες όλα... όμορφο θέμα επέλεξες...χαίρομαι ιδιαίτερα...
"Σα να λέμε, πως όλα συνεχίζουν να υπάρχουν γύρω μας και τίποτε δεν χάνεται ποτέ.
Οι σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας..."
9/4/2006 12:09 μμ nimbus



----------------------------------------------------------------------


Morpheus, μετά την εξήγηση, συμφωνώ και προσυπογράφω.

9/4/2006 1:12 μμ Λίτσα


----------------------------------------------------------------------


MALISTA!!!!

10/4/2006 2:40 μμ Betty


----------------------------------------------------------------------


basika nomizw oti an theloume na lusoume to problima tou an ena ergo texnis prepei na ermineyetai h oxi.. prepei na pame ena bhma pio prin sto ti apotelei texni (to opoio einai pragmatika megalo thema ).
Den symfwnw pantws sto na afinoume ta erga texnis MONO na mas taksidepsoun mesa apo thn diki mas ypostasi san proswpikothtes.Einai enas yperoxos mathimatikos grifos to na prospatheis na katalabeis to ti eixe sto myalo tou kapoios pou se entupwsiase kai se aggikse (polles fores bebaia einai alyto problima).
allwste to na prospathiseis na katalabeis to ergo kapoiou pou thaymazeis se paei ena bhma parapera sou dinei mia kainouria empeiria kai sou dinei kainouries ptyxes se sxesh me to na niwseis aplws h na anabiwseis anamniseis-geyseis-eikones stis opoies se parapempei.Allwste ena ergo texnis mporei na apotelei ena "egwistiko" tropo gia enan dhmiourgo na dhlwsei thn parousia tou sto paron kai sto melon.. enas tropos na pei "THELW na me thymountai,thelw na prospathoun na mathoun poios eimai,thelw na entypwsiastoun toso pou na prospathoun na katalaboun pws skeftika kai pws eniwsa.
an paroume gia paradeigma thn gkouernika tou picasso.. pisteyw oti einai ena ergo to opoio o kallitexnis den ithele aplws na to doun kai na to ermineysoun o kathenas me diaforetiko kai adiaforo tropo. eixe shmasia gi ayton na katalaboume oti htan o ponos tou gia ton polemo sthn patrida tou,ithele na thymountai meta apo xronia oti AYTON ,TOTE ton eixe pligwsei poly.
16/4/2006 6:14 πμ Di


----------------------------------------------------------------------


(Είναι αλήθεια ότι με δυσκόλεψε Di η λατινική γραφή στο κείμενό σου. Την έχω ξεσυνηθίσει)

Δεν νομίζω να είπαμε ότι αφήνουμε τα έργα τέχνης να ερμηνεύονται ΜΟΝΟ από μας. Δεν παρακάμπτουμε τον αρχικό σκοπό του καλλιτέχνη στην ερμηνευτική μας προσέγγιση, αλλά (όπως είπε η Λίτσα), ούτε και τραβάμε από τα μαλλιά την ερμηνεία για να την κατευθύνουμε κατά το δοκούν.
Ο εμφανής σκοπός (ή ο αφανής σημαίνων σε άλλες περιπτώσεις), που προσδίδει αρχικά ο καλλιτέχνης, θα είναι το πλαίσιο, η βάση, για όποια οικειοποίηση της ερμηνείας.
Κι ας μην ξεχνάμε ότι ή ομορφιά είναι ΓΝΩΣΗ. Για να την καταλάβεις σε βάθος πρέπει να γνωρίζεις. Άλλο να αφήνεσαι απλώς να αισθανθείς, κι άλλο να ξέρεις από τεχνοτροπίες, συμβολισμούς, λεπτομέρειες για τις συνθήκες που δημιουργήθηκε κάποιο έργο ή για τον ίδιο τον καλλιτέχνη, για το κοινωνικοπολιτικό κλίμα της εποχής... και πολλά άλλα.
Και δε μιλώ μόνο για ζωγραφική ή τέχνη, αλλά για τα πάντα. Αλλιώς εκτιμάς ένα σονέτο του Μαβίλη, αλλιώς τον πουαντιγισμό του Σερά, αλλιώς τον έναστρο ουρανό άν ξέρεις τα ονόματα των άστρων, αλλιώς το διαμαντένιο δαχτυλίδι στην ολική έκλειψη του ηλίου, αλλιώς τα ασήμαντα λουλουδάκια ή χορταράκια αν ξέρεις τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, αλλιώς τα πάντα γύρω σου.
Η γνώση προσδίδει άλλες διαστάσεις προσέγγισης για το κάθε τι.
Αν δεν ξέραμε το ιστορικό υπόβαθρο της Γκερνίκας, όπως επισήμανες, ίσως να μην είχε και τόση μεγάλη αξία σαν πίνακας, (πέρα του ότι είναι έργο του διάσημου καλλιτέχνη).
Το πολυ-πολύ να τον ιδιοποιούνταν κάποιοι εσχατολόγοι...

22/4/2006 1:31 μμ Kyklodiwkton


----------------------------------------------------------------------


Ω, Μούσα, έννεπέ μοι...(ποστ-δέηση)


----------------------------------------------------------------------


Πολυτρόπως καλή μου!(μετα-απάντηση) ;)


----------------------------------------------------------------------


Στα αλήθεια τώρα, μου συμβαίνει άπειρες φορές και εκπλήσσσομαι. Μετά έρχομαι σε δύσκολη θέση γιατί άντε να αποδείξεις σε κάποιους ότι δεν είσαι ελέφαντας.
Μου έτυχε να γράψω κάτι για ένα περιοδικό, ένα κείμενο και μετά από πολύ καιρό πέφτω πάνω σε ένα κείμενο του Θεοδωρακόπουλου που είχε ένα κομμάτι περιγραφής σαν το δικό μου. Τρελλάθηκα και μόνο στη σκέψη ότι μπορεί κάποιος να το σκεφθεί μόνο, όχι και να μου το πεί, για λογοκλοπή..
Άσε την έμπνευση ..


----------------------------------------------------------------------


Έτσι είναι Κατερίνα.
Κι εγώ έχω σταματήσει να γράφω κάτι, κι ένας λόγος είναι ότι ήδη η ιδέα μου -που τη νόμιζα μοναδική- έχει εκδοθεί από κάποιον άλλον.
Άντε να αποδείξω ότι δεν...
Καλημέρα!


----------------------------------------------------------------------


ΟΜΟΡΦΟ ΠΡΑΓΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Η ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΑΛΛΑ.. ΑΞΙΖΕΙ
ΑΠΟ ΤΑ ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΧΩ ΔΙΑΒΑΣΕΙ..
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ..
26 May, 2006 18:33  ΣΥΝΝΕΦΑΚΙ


----------------------------------------------------------------------


Κυκλοδίωκτον said... Να 'σαι καλά συννεφάκι :)






Δεν υπάρχουν σχόλια: