Πέμπτη 2 Ιουνίου 2016

Συν-Ζήτηση



Καμια φορά τα βιβλία δεν τα βρίσκεις αλλά σε βρίσκουν.
Όπως με βρήκε εμένα τις προάλλες "Ο ευτυχισμένος θάνατος" του Καμύ, την ώρα που περίμενα το λεωφορείο. Μεταχειρισμένο, στην τιμή του ενός ευρώ.

Σήμερα που ξεκίνησα να το διαβάζω, η περιγραφή του Απριλιάτικου τοπίου με την οποία ξεκινάει, μου φερε αίσθηση ανέμελου καλοκαιριού και ασφάλειας, όπως ήταν τα παιδικά μου χρόνια που διάβαζα ατέλειωτες ώρες.





Μαζί του με βρήκε ακόμη ένα, στην ίδια τιμή (επειδή είναι μεταχειρισμένα, αλλά ποιος νοιάζεται), που πριν καλά-καλά προλάβω να του ρίξω μια ματιά, δανείστηκε ήδη: "Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο" - Α. Σοπενάουερ.

Για το πώς οι άνθρωποι στις συζητήσεις τους, δεν ενδιαφέρονται για την αλήθεια αλλά για την επικράτηση της γνώμης τους, είτε έχουν δίκιο είτε άδικο, επειδή θα έκαναν τα πάντα για να μην παραδεχτούν ότι η άποψή τους ή όσα σκέφτονται είναι λάθος.

Πολύ σπάνιο να βρεις ειλικρινείς και έντιμους συνομιλητές που να τους νοιάζει πραγματικά η αλήθεια και η συν-ζήτησή της μέσα από τον διάλογο κι όχι απλά η επικράτηση τής προαποφασισμένα μοναδικά σωστής γνώμης τους.




Καθώς το αγόρασα, πηγαίνοντας σε μία συνάντηση, το δειξα σαν πολύτιμο απόκτημα και αναπόφευκτα ήρθε η συζήτηση και σ' αυτό.
Κι ήταν τόσο καταλυτικό και τόσο χρήσιμο, που κάποιος με ρώτησε αν το είχα προσχεδιάσει κι αν το 'φερα κατόπιν προγραμματισμού από το σπίτι μου.
Κι όμως, να που δεν το 'κανα εγώ εσκεμμένα, αλλά, για ακόμα μια φορά, της τύχης τα παιχνιδίσματα.



Παραθέτω αποσπάσματα  που επιλέξαμε να διαβάσουμε και να συζητήσουμε.
Ήθελα να προσθέσω ακόμα ένα, αλλά μάλλον θα βρίσκεται στον πρόλογο της παλιότερης έκδοσης που αγόρασα και μια και δεν έχω ακόμα το δανεισθέν, δεν μπορώ να το βρω στην ηλεκτρονική μορφή του βιβλίου από όπου πήρα και τα υπόλοιπα.



"Πώς είναι άραγε δυνατόν να επιχειρηματολογεί κανείς με στόχο την επικράτησή του ανεξάρτητα από την αλήθεια; «Η απάντηση είναι απλή» υποστηρίζει ο Σοπενχάουερ. Πρόκειται για την «εγγενή ποταπότητα της ανθρώπινης φύσης». Απορρέει από μια «έμφυτη ματαιοδοξία» και από το γεγονός ότι οι άνθρωποι, αντί να σκέφτονται πριν μιλήσουν, είναι φλύαροι και ανειλικρινείς, σπεύδουν να υιοθετήσουν μια άποψη, την οποία στη συνέχεια υπερασπίζονται από πείσμα και εγωισμό, χωρίς να γνωρίζουν αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
Η ματαιοδοξία πάντοτε υπερτερεί της αλήθειας.
......

Αν η ανθρώπινη φύση δεν ήταν ποταπή, αλλά απόλυτα έντιμη, θα έπρεπε σε κάθε αντιπαράθεση να αποβλέπουμε μόνο στην αποκάλυψη της αλήθειας. Δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί ούτε στο ελάχιστο αν η αλήθεια θα αποδειχτεί υπέρ της άποψης που εκφράσαμε αρχικά ή υπέρ της άποψης του αντιπάλου μας. Αυτό δεν θα έπρεπε να θεωρείται σημαντικό ζήτημα ή, εν πάση περιπτώσει, θα έπρεπε να θεωρείται δευτερεύουσας σημασίας. Όμως, όπως έχουν τα πράγματα, αποτελεί πρωταρχικό μέλημα.
Η έμφυτη ματαιοδοξία μας, που είναι ιδιαίτερα εύθικτη όταν πρόκειται για τη νοητική μας ικανότητα, δεν επιτρέπει να δεχτούμε πως η αρχική μας τοποθέτηση ήταν εσφαλμένη και ότι η θέση του αντιπάλου μας ήταν η σωστή.

Η λύση σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση θα ήταν να μπαίνουμε πάντα στον κόπο να σχηματίζουμε σωστές απόψεις. Γι’ αυτό και θα έπρεπε κανείς να σκέφτεται προτού μιλήσει. Όμως, στους περισσότερους ανθρώπους η έμφυτη ματαιοδοξία συνοδεύεται από φλυαρία και εγγενή ανειλικρίνεια.

Οι περισσότεροι άνθρωποι μιλούν προτού σκεφτούν, και μάλιστα, αν αργότερα αντιληφθούν πως έχουν άδικο, επιθυμούν να αποδειχτεί το αντίθετο.
Το ενδιαφέρον για την αλήθεια, που υποτίθεται ότι ήταν το μοναδικό τους κίνητρο όταν άρχισαν να αναπτύσσουν την άποψη που θεωρούσαν ορθή, παραχωρεί πλέον τη θέση του στη ματαιοδοξία.
........
Σε γενικές γραμμές, ένας συζητητής δεν αγωνίζεται για την αλήθεια, αλλά για την άποψή του σαν να ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου. Αγωνίζεται ανεξάρτητα, από το δίκιο ή το άδικο."



Εδώ το διαβάζουμε και σε ηλεκτρονική μορφή: "Η Τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο"





 Όλες οι εικόνες ανήκουν στην Svetlana Bobrova, Russia





9 σχόλια:

Αchernar είπε...

Αυτά τα άτομα είναι οι χειρότεροι συζητητές. Επίσης, με αυτά τα άτομα ποτέ δεν μπορείς να βρεις άκρη, να λύσεις ζητήματα, να συν-δημιουργήσεις,να εξερευνήσεις και να ανακαλύψεις, ούτε καν να παίξεις, να πειραματιστείς για να βγει κάτι νέο - γιατί έχουν παγιδευτεί μόνο στον άγονο, αδιέξοδο αγώνα τους να επιβεβαιώσουν την άποψή τους. Για μένα, όποιος αφήνει πίσω την άποψή του για να κοιτάξει την αλήθεια, λέγεται γενναίος - μα δυστυχώς, καταλήξαμε να λέμε γενναίο κάτι που θα έπρεπε (ιδεωδώς)να ανήκει στην ανθρώπινη φύση. Περίκλειστα άγονα κεφάλια, δεν γεννούν ποτέ τίποτα.

Κυκλοδίωκτον είπε...

Συνήθως απομακρυνόμαστε αφήνοντάς τους θριαμβευτές στην κομπορρημοσύνη της γνώμης τους και αποφεύγουμε να ξανανοίξουμε συζητήσεις μαζί τους.

Αchernar είπε...

Κάπως έτσι. Και μετά αναρωτιούνται γιατί ο κόσμος είναι κακός και ανάλγητος δεν δεν βρίσκουν άνθρωπο να μιλήσουν :)

Κυκλοδίωκτον είπε...

Μπα, μην το λες. Πάντα βρίσκουν, αλλά δεν συζητάνε. Συνήθως βρίσκουν άτομα που ξέρουν λιγότερα ή που δεν έχουν το επίπεδο μόρφωσής τους και (θα μπορούσε να ειπωθεί κι έτσι) τους επιβάλουν τη 'σοφία' τους.

Κυκλοδίωκτον είπε...

[[[Διαμαρτύρομαι! Θέλω τα αδίκως κλεμμένα 'Ν' της γλώσσας μας πίσω!

Να μπορώ να γράφω "δεΝ συζητάμε", χωρίς να θεωρείται λάθος από διορθωτές και επιμελητές κειμένων, επειδή το 'δε' είναι διαφορετικό σημασιολογικά από το 'δεν'.

Να μπορώ να γράφω "τηΝ σοφία" κι όχι να πρέπει να κόβω το ν της αιτιατικής.
(Ευτυχώς, με τους νέους κανόνες, έχουν επιστρέψει πίσω όλα τα ν στα αρσενικά άρθρα, ασχέτως του γράμματος της λέξης που ακολουθεί.)

Τι να πουν άλλοι και κυρίως οι Γάλλοι, που έχουν ένα σωρό γράμματα που υπάρχουν στον γραπτό τους λόγο αλλά δεν προφέρονται; Τα 'ν' τους ενόχλησαν για την τάχα ορθή αποτύπωση της προφορικής γλώσσας μας;

Άντε μην αρχίσω για τηΝ δολοφονία της γλώσσας και την αποκοπή της από την ετυμολογία με τους ορθογραφικούς κανόνες και τηΝ νέα μόδα της συντόμευσής της μέσω μηνυμάτων στα μέσα ομαδικής δικτύωσης...]]]

Αchernar είπε...

Αααα, εγω τα βάζω τα "Ν" μου παντού, χωρίς να με νοιάζει τι λέγεται.Δεν γραφω διδακτορικό γλωσσολογίας, άρα δε θα κάτσω να σκάσω. Βάλτα, να το χαρείς!

Κυκλοδίωκτον είπε...

Ε, όχι και παντού αφού 'δε θα κάτσεις να σκάσεις"! χαχαχαχαχααααα....

Κυκλοδίωκτον είπε...

Σήμερα βρήκα αυτό σε μια γωνιά του διαδικτύου:

"Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση.
Που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους.
Που δεν επαίρονται για το θρίαμβό τους.
Που δε θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό, πριν από την ώρα τους.
Που δεν αποφεύγουν τις ευθύνες τους...
Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια
και που το μόνο που επιθυμούν είναι να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια και την ειλικρίνεια ".

Mario de Andrade
(Ποιητής, συγγραφέας, δοκιμιογράφος και μουσικολόγος από τη Βραζιλία)

Αchernar είπε...

Ναι, το "ορθόν" θα ήταν να πω "τα βάζω όπως μου΄ρχεται"! χαχαχαχα
(ούτε καν τα παρατηρώ - καλέ, τι μάτι έχεις;;)

Ωραίο το απόσπασμα,καλή μου Κυκλοδίωκτον.
Όσοι θεωρούν τον εαυτό τους εκλεκτό είναι σφιγμένοι άνθρωποι, δυστυχείς θα έλεγα. ΄Οσους τέτοιους συνάντησα, όταν τους καλοκοίταξα, είδα πίσω από τη μάσκα θριάμβου που κρατούσαν με αγωνία πάνω τους, την δυστυχία τους που δεν μπορούσαν να παίξουν, να γελάσουν και απλά να αφεθούν να Είναι. Αυτοδιορίζουν εαυτόν "εκλεκτόν" στα μάτια τους, για να μην καταρρεύσουν. Άβολο το κοστούμι τους.
Μα επειδή αυτοδιαφημίζονται και συνήθως πιάνουν "θέσεις ισχυρές", επιβάλλουν από εκεί το "σωστό" και το "λάθος" (επιβάλλουν την "σοφία" τους, όπως είπες παραπάνω). Στριγγές Σειρήνες, που δε μ΄αρέσει καν το τραγούδι τους.