Συν-Ζήτηση

Καμια φορά τα βιβλία δεν τα βρίσκεις αλλά σε βρίσκουν.
Όπως με βρήκε εμένα τις προάλλες "Ο ευτυχισμένος θάνατος" του Καμύ, την ώρα που περίμενα το λεωφορείο. Μεταχειρισμένο, στην τιμή του ενός ευρώ.

Σήμερα που ξεκίνησα να το διαβάζω, η περιγραφή του Απριλιάτικου τοπίου με την οποία ξεκινάει, μου φερε αίσθηση ανέμελου καλοκαιριού και ασφάλειας, όπως ήταν τα παιδικά μου χρόνια που διάβαζα ατέλειωτες ώρες.





Μαζί του με βρήκε ακόμη ένα, στην ίδια τιμή (επειδή είναι μεταχειρισμένα, αλλά ποιος νοιάζεται), που πριν καλά-καλά προλάβω να του ρίξω μια ματιά, δανείστηκε ήδη: "Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο" - Α. Σοπενάουερ.

Για το πώς οι άνθρωποι στις συζητήσεις τους, δεν ενδιαφέρονται για την αλήθεια αλλά για την επικράτηση της γνώμης τους, είτε έχουν δίκιο είτε άδικο, επειδή θα έκαναν τα πάντα για να μην παραδεχτούν ότι η άποψή τους ή όσα σκέφτονται είναι λάθος.

Πολύ σπάνιο να βρεις ειλικρινείς και έντιμους συνομιλητές που να τους νοιάζει πραγματικά η αλήθεια και η συν-ζήτησή της μέσα από τον διάλογο κι όχι απλά η επικράτηση τής προαποφασισμένα μοναδικά σωστής γνώμης τους.




Καθώς το αγόρασα, πηγαίνοντας σε μία συνάντηση, το δειξα σαν πολύτιμο απόκτημα και αναπόφευκτα ήρθε η συζήτηση και σ' αυτό.
Κι ήταν τόσο καταλυτικό και τόσο χρήσιμο, που κάποιος με ρώτησε αν το είχα προσχεδιάσει κι αν το 'φερα κατόπιν προγραμματισμού από το σπίτι μου.
Κι όμως, να που δεν το 'κανα εγώ εσκεμμένα, αλλά, για ακόμα μια φορά, της τύχης τα παιχνιδίσματα.



Παραθέτω αποσπάσματα  που επιλέξαμε να διαβάσουμε και να συζητήσουμε.
Ήθελα να προσθέσω ακόμα ένα, αλλά μάλλον θα βρίσκεται στον πρόλογο της παλιότερης έκδοσης που αγόρασα και μια και δεν έχω ακόμα το δανεισθέν, δεν μπορώ να το βρω στην ηλεκτρονική μορφή του βιβλίου από όπου πήρα και τα υπόλοιπα.



"Πώς είναι άραγε δυνατόν να επιχειρηματολογεί κανείς με στόχο την επικράτησή του ανεξάρτητα από την αλήθεια; «Η απάντηση είναι απλή» υποστηρίζει ο Σοπενχάουερ. Πρόκειται για την «εγγενή ποταπότητα της ανθρώπινης φύσης». Απορρέει από μια «έμφυτη ματαιοδοξία» και από το γεγονός ότι οι άνθρωποι, αντί να σκέφτονται πριν μιλήσουν, είναι φλύαροι και ανειλικρινείς, σπεύδουν να υιοθετήσουν μια άποψη, την οποία στη συνέχεια υπερασπίζονται από πείσμα και εγωισμό, χωρίς να γνωρίζουν αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
Η ματαιοδοξία πάντοτε υπερτερεί της αλήθειας.
......

Αν η ανθρώπινη φύση δεν ήταν ποταπή, αλλά απόλυτα έντιμη, θα έπρεπε σε κάθε αντιπαράθεση να αποβλέπουμε μόνο στην αποκάλυψη της αλήθειας. Δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί ούτε στο ελάχιστο αν η αλήθεια θα αποδειχτεί υπέρ της άποψης που εκφράσαμε αρχικά ή υπέρ της άποψης του αντιπάλου μας. Αυτό δεν θα έπρεπε να θεωρείται σημαντικό ζήτημα ή, εν πάση περιπτώσει, θα έπρεπε να θεωρείται δευτερεύουσας σημασίας. Όμως, όπως έχουν τα πράγματα, αποτελεί πρωταρχικό μέλημα.
Η έμφυτη ματαιοδοξία μας, που είναι ιδιαίτερα εύθικτη όταν πρόκειται για τη νοητική μας ικανότητα, δεν επιτρέπει να δεχτούμε πως η αρχική μας τοποθέτηση ήταν εσφαλμένη και ότι η θέση του αντιπάλου μας ήταν η σωστή.

Η λύση σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση θα ήταν να μπαίνουμε πάντα στον κόπο να σχηματίζουμε σωστές απόψεις. Γι’ αυτό και θα έπρεπε κανείς να σκέφτεται προτού μιλήσει. Όμως, στους περισσότερους ανθρώπους η έμφυτη ματαιοδοξία συνοδεύεται από φλυαρία και εγγενή ανειλικρίνεια.

Οι περισσότεροι άνθρωποι μιλούν προτού σκεφτούν, και μάλιστα, αν αργότερα αντιληφθούν πως έχουν άδικο, επιθυμούν να αποδειχτεί το αντίθετο.
Το ενδιαφέρον για την αλήθεια, που υποτίθεται ότι ήταν το μοναδικό τους κίνητρο όταν άρχισαν να αναπτύσσουν την άποψη που θεωρούσαν ορθή, παραχωρεί πλέον τη θέση του στη ματαιοδοξία.
........
Σε γενικές γραμμές, ένας συζητητής δεν αγωνίζεται για την αλήθεια, αλλά για την άποψή του σαν να ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου. Αγωνίζεται ανεξάρτητα, από το δίκιο ή το άδικο."



Εδώ το διαβάζουμε και σε ηλεκτρονική μορφή: "Η Τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο"

 Όλες οι εικόνες ανήκουν στην Svetlana Bobrova, Russia