Δευτέρα 16 Ιουλίου 2018

Σούπερ Μάρκετ Ερωταπαντήσεων



Αν κρατούσα φιλοσοφικό ημερολόγιο (και μήπως το μπλογκ μου δεν είναι κάτι παραπλήσιο;) θα έγραφα τα εξής στις σημερινές μου σκέψεις:

Πότε ένας Νους σταματά να αναρωτιέται και να αναζητά;
Όταν έχουν απαντηθεί τα κυριότερα ερωτήματά του κι έχει καθησυχαστεί;
Ή μήπως όταν καταλάβει την πρωταρχική αιτία της δημιουργίας τέτοιων ερωτημάτων και το άσκοπο της ατέρμονης αναζήτησης απαντήσεων;

Είναι γεγονός, ότι ο νους μας θέλει να είναι κυρίαρχος και να ελέγχει τα πάντα. Στην συνεχή αναζήτησή του οφείλονται οι εφευρέσεις και οι επιστημονικές ανακαλύψεις. Το ότι έχει προχωρήσει κι έχει βελτιωθεί αλματωδώς το επίπεδο διαβίωσής μας.




Από την άλλη, όμως, ξέρει πότε να σταματήσει ή όλα είναι επιτρεπόμενα στην κυριαρχία του;
Ό,τι κι αν σκεφτεί κάποιος, ό,τι κι αν φανταστεί, λέγεται, ότι μπορεί και να πραγματοποιηθεί. Και το πιστεύω, μια και όλα βρίσκονται στις αντανακλάσεις τού επιπέδου της ύλης μέσα στην οποία υπάγεται και ο νους.

Σαν να έχεις κλείσει ένα παιδί σε ένα πάρκο (από αυτά που είναι σαν κρεβατάκι με διχτάκι) και του 'χεις δώσει να παίξει με τουβλάκια. Μπορεί να κατασκευάσει ό,τι θέλει, να τα γκρεμίζει και να τα ξαναχτίζει, να σκεφτεί και να φανταστεί αμέτρητους τρόπους κατασκευής και δημιουργημάτων, αλλά ποτέ οι κατασκευές του δεν θα βγουν έξω από αυτό το πάρκο.

Κι αν έχει δημιουργικό μυαλό το παιδάκι, μπορεί, μαζί με τα τουβλάκια, να χρησιμοποιήσει και πράγματα που υπάρχουν μέσα στο πάρκο του: παλιότερα παιχνίδια, κάποια κουβερτούλα του, ένα μπιμπερό κ.λπ. Αυτό θα δώσει άλλη πολυπλοκότερη διάσταση στις κατασκευές του, αλλά θα παραμένει πάντοτε μέσα στα όρια του πάρκου του (αν και κάποιοι συγγενείς θα το θαυμάζουν που ξέφυγε από την τρισδιάστατη δομή του χτισίματος με τουβλάκια και πρόσθεσε και άλλες διαστάσεις που του πρότεινε η δημιουργική φαντασία του).


Αυτό εννοώ, όταν αναρωτιέμαι αν είναι όλα επιτρεπόμενα στην κυριαρχία του (στο παιδικό του πάρκο). Κι όταν σκέφτομαι 'επιτρεπόμενα', το μυαλό μου πάει στην ύβρη και στα πειράματα γενετικής και άλογης τροποποίησης των γονιδίων της φύσης (τόσο των φυτών και των ζώων, όσο και των ανθρώπων) που τόσο σοφά μεταλλάσσονται χρόνια τώρα με αργούς ρυθμούς, ώστε να είναι προσαρμόσιμα τα αποτελέσματα με όλο το υπόλοιπο ζωικό 'οικοσύστημα'.

Είμαστε στην περίοδο που το παιδί κουράστηκε πια να παίζει με τα τουβλάκια του κι αρχίζει να τα σπάει και να τα καταστρέφει, ξανακολλώντας τα με δικούς του αθαίρετους τρόπους, χτίζοντας ασταθή και περίεργα οικοδομήματα.
Αν προχωρήσει κάποιος τη σκέψη του, θα πει, μα και γιατί όχι, και γιατί να μην κόψει τα δίχτυα του παιδικού του πάρκου και να μην βγει και πιο έξω να γνωρίσει τον 'κόσμο' παρά να μένει φυλακισμένο εκεί που του όρισαν οι μεγαλύτεροι;


Και ξεχνάμε ότι σκεφτόμαστε έτσι επειδή νομίζουμε ότι ξέρουμε ήδη τι υπάρχει έξω από το πάρκο του, ταυτισμένοι με την εικόνα του κόσμου μας. Ξεχνάμε ότι εμείς είμαστε το παιδί, ο δικός μας νους, που δεν ξέρει σχεδόν τίποτα από τον έξω κόσμο και πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει. Γιατί, όπως υποθέτω, όλοι φανταστήκαμε το παιδικό πάρκο σαν εικόνα, μέσα στην ασφάλεια ενός σπιτιού. Κι αν το πάρκο βρίσκεται στη νησίδα ενός πολυσύχναστου αυτοκινητόδρομου; Στην άκρη ενός γκρεμού, στο χείλος ενός ηφαιστείου, σε μια σχεδία με επικίνδυνες ισορροπίες έτοιμη να ανατραπεί αν αλλάξει το κέντρο βάρους της;
Το νοητικό λάθος μας είναι ότι συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε το γνωστό για να καθορίσουμε συμπερασματικά και το άγνωστο.



Όμως δεν ξεκίνησα να γράφω για να εκθέσω τους προβληματισμούς μου για τα υλικά αποτελέσματα της πορείας του νου μας. Αυτά μου βγήκαν ως καταγραφή επαγωγικής λογικής, που μπήκε σαν γκεστ σταρ στις αρχικές σκέψεις μου (ωχ, ξέχασα, δεν χρησιμοποιούν τέτοια γλώσσα σε φιλοσοφική γραφή).

Ο προβληματισμός μου ξεκίνησε περισσότερο για το φιλοσοφικό και υπαρξιακό επίπεδο των αναζητήσεων. Για κάποιον που αγωνιά εσωτερικά και ψάχνει τις δικές του απαντήσεις σχετικά με την ύπαρξη, τα αίτιά της και τον κόσμο γενικότερα.

Σταματά ποτέ μια τέτοια αναζήτηση και πότε; Μήπως όταν απαντηθούν τα ερωτήματά του;
Μα, ο νους υπ-άρχει σε έναν απέραντο χωροχρόνο που θυμίζει κύκλο χωρίς καμία άκρη. Μπορεί ο νους μας να γυρίζει σε λαβυρινθώδεις διαδρομές αναζήτησης που πάντα θα του γεννούν νέους δρόμους σκέψης για να συνεχίζει την πορεία του, χωρίς ποτέ να βρει μιαν ικανοποιητική έξοδο.
Το μόνο που ίσως θα μπορούσε να τον σταματήσει θα 'ταν η έπαρση λόγω άγνοιας ή εγωισμού, νομίζοντας ότι τα ξέρει όλα κι ότι κάπου έχει φτάσει κι έχει βρει τις απαντήσεις (στα αναπάντητα) και υπερέχει έναντι των άλλων και μπλα-μπλα-μπλα.
Γιατί ένας νους μπορεί αέναα να δημιουργεί ερωτήσεις και να ψάχνει απαντήσεις και να κατακτά τις ερωτήσεις με γνώση και να συνεχίζει με νέες ερωτήσεις και ξανά πορεία προς την απάντηση, όμως κάποια ερωτήματα δεν έχουν λογική απάντηση όσο κι αν ψάχνει κανείς… ω, ξέχασα… για κάτι τέτοια έχουν θεσπιστεί τα 'δογματικά πιστεύω' στις θρησκείες.

Στην εξωφρενική πορεία μας, ξεχνάμε ότι πολλές φορές προχωρούμε μόνο όταν αφήσουμε την ορμή που έχουμε, κάνουμε στάση και γυρίσουμε πίσω στην αρχή του δρόμου μας για να ψάξουμε για μια άλλη κατεύθυνση. Και θέλει μέγα θάρρος να το κάνεις αυτό, όταν έχεις επενδύσει ολόκληρη την ύπαρξή σου κι έχεις κάνει πολύ και μακροχρόνιο κόπο να φτάσεις στο σημείο του δρόμου που έφτασες…
Κι αν κατάφερνες και νικούσες τα εμπόδια και γυρνούσες πίσω κι έφτανες ξανά στην αρχή, θα αναρωτιόσουν γιατί ο νους θέλει να έχει τον έλεγχο και την κυριαρχία των πάντων και θα προλάβαινες τα ερωτήματά σου πριν καν γεννηθούν (ώστε να μην χρειαστεί να τρέχεις να ψάχνεις τις απαντήσεις) και θα αναρωτιόσουν μήπως υπάρχει κι άλλος τρόπος να…




…Να, κάτι τέτοια και κάτι άλλα θα έγραφα στο φιλοσοφικό μου ημερολόγιο και μετά θα κουραζόμουν και θα προτιμούσα να ασχοληθώ με πιο απτές και καθημερινές δραστηριότητες, π.χ. ψώνια στο σούπερ-μάρκετ…










Δεν υπάρχουν σχόλια: